Selekcija davalaca se vrši prema ustanovljenim, isključivo medicinskim, kriterijumima za privremeno odlaganje davanja krvi ili trajno odbijanje zbog nepodobnosti za davanje krvi, bilo da bi davanje krvi moglo da ugrozi potencijalnog davaoca ili primaoca. Na izbor davalaca nikako nema uticaja pol, religija, nacionalnost, seksualno opredjeljenje, politička orijentisanost, zanimanje, socijalni status ili neki drugi sličan razlog.
Kriterijumi za PRIVREMENO odbijanje davalaca
| Sistem organa / organ / kategorija | Naziv oboljenja / stanja | Trajanje (dani) |
|---|---|---|
| Srce | Hipotenzija <13,3/8,66 (100/60 mmHg) |
*
|
| Benigna hipertenzija >24/13,3 (180/100 mmHg) |
*
|
|
| Akutne infektivne i zapaljenske bolesti (posle izlječenja) | Akutni glomerulonefritis | (5 g) 1800 |
| Akutna toksoplazmoza |
180
|
|
| Bruceloza |
730
|
|
| Gastrointestinalne infekcije |
14
|
|
| Gnojna kozna oboljenja |
14
|
|
| Gonoreja |
180
|
|
| Herpes simpleks |
14
|
|
| Herpes zoster |
120
|
|
| Infektivna mononukleoza |
360
|
|
| Lajmska bolest |
360
|
|
| Lakše infektivne bolesti (rinitis, prehlada, grip i sl.) |
7
|
|
| Osteomijelitis |
730
|
|
| Respiratorne infekcije |
14
|
|
| Reumatska groznica |
730
|
|
| Rubeola, parotistis |
21
|
|
| Tireotoksikoza |
180
|
|
| Trihineloza |
730
|
|
| Tuberkuloza pluća i drugih organa |
730
|
|
| Urinarne infekcije |
21
|
|
| Zapaljenje pluca |
90
|
|
| Zarazna žutica tipa A |
360
|
|
| Posle uzimanja lekova | Antibiotici | 7 |
| Antikoagulansi |
14
|
|
| Aspirin (zamene), Naproxen, Piroxicam |
5
|
|
| Brufen, Voltaren/ Diklofen i slicno |
2
|
|
| Diuretici i antihipertenzivi |
1 do 5
|
|
| Cilazapril- antihipertenziv |
10
|
|
| Amlodipin- antihipertenziv |
7
|
|
| Steroidi |
***
|
|
|
Vakcinacije
|
Živim mikroorganizmima (rubeola) |
28
|
| Živim atenuiranim mikroorgorganizmima: BCG, rubeola, morbili, zauške, polio-oralno, žuta groznica, tifus, kolera |
28
|
|
| Mrtvim mikroorgarganizmima kao kolera, tifus |
0
|
|
| Protiv besnila |
360
|
|
| Toksoidi (difterija, tetanus) |
0
|
|
| Vakcine sa inaktivisanim virusima (influenca, poliomijelit i.m.) |
0
|
|
| Vakcine protiv hepatitisa A i B, date kao posledica izlaganja virusima |
180
|
|
| Druge vakcine date preventivno (hepatitis A i Hepatitis B) |
0
|
|
|
Prevencija
|
Akupunktura |
180
|
| Inokulacione povrede |
180
|
|
| Kontakt (u kući) sa obolelim od zarazne žutice tipa A |
90
|
|
| Seksualni odnos ili krvni kontakt sa osobom obolelom od HBV i/ili HCV ili osobom koja je HBsAG+ i/ili HCV+ |
180
|
|
| Kontakt sa obolelim od sifilisa |
90
|
|
| Kontakt sa obolelim od zaušaka |
28
|
|
| Seksualni odnos sa HIV + osobom |
****180
|
|
| Tetoviranje i probadanje tela, kože (pirsing) |
180
|
|
| Vakcinisanje i/ili primena seruma zbog kontakta sa obolelim od zarazne žutice tipa B |
180
|
|
| Vakcinisanje zbog kontakta sa obolelim od zarazne žutice tipa A |
42
|
|
|
Ostalo
|
Ambulantne hirurške intervencije |
7
|
| Endoskopija sa biopsijom |
180
|
|
| Menstruacija |
*****
|
|
| Pobačaj |
180
|
|
| Porođaj |
180
|
|
| Tkivni i ćelijski transplantati |
180
|
|
| Trudnoca |
180
|
|
| Transfuzija krvi |
180
|
|
| Vadjenje zuba i manje stomatološke intervencije |
7
|
|
| Veće hirurške intervencije |
180
|
|
| Nizak hemoglobin |
7
|
|
| Akutni etilizam |
1
|
|
| Varices cruris velikog obima |
60
|
|
| Akutna alergija |
15
|
|
| Žučni i bubrežni kamenci-akutni napad |
15
|
|
| Akutni holecistitis |
30
|
|
| Epilepsija bez terapije |
(3g)1095
|
|
| Astenija | ***** | |
|
*
|
do normalizacije | |
|
**
|
ako se plazma uzima isključivo za frakcionisanje | |
|
***
|
prema farmakokinetici leka | |
|
****
|
od poslednjeg seksualnog kontakta | |
|
*****
|
za vreme trajanja |
Kriterijumi za TRAJNO odbijanje davalaca
| Sistem organa/organ/kategorija | Naziv oboljenja/stanja |
|---|---|
|
Svi sistemi i organi
|
Hronična sistemska oboljenja sa insuficijencijom organa |
|
Svi sistemi i organi
|
Maligna oboljenja svih sistema i organa |
| Srce | Maligna hipertenzija |
| Angina pectoris | |
| Apsolutna aritmija i VES | |
| Koronarna bolest | |
| Operacije na srcu | |
| Srcane mane | |
| Pluća | Astma |
| Hronična opstruktivna bolest pluća | |
| Emfizem pluća | |
| Digestivni trakt | Hronicna ostecenja jetre neinfektivnog porekla |
| Hronicna ostecenja pankreasa neinfektivnog porekla | |
| Ulcerozni colitis | |
| Endokrini sistem | Hipo i hipertireoidoza sa trajnom supstitucionom terapijom |
| Šećerna bolest - insulin zavisna | |
| Adisonova bolest | |
| Akromegalija | |
| Cerebrovaskularni sistem | Epilepsija pod terapijom |
| Psihoza, psihopatija, mentalna retardacija | |
| Stanja posle insulta | |
| Krv | Urodjene koagulopatije |
| Stečene koagulopatije | |
| Krvni sudovi | Arterijska tromboza |
| Rekurentne venske tromboze | |
| Hronične infektivne i zapaljenske bolesti | Tropske bolesti (lajšmanioza, babezioza, hronicna Q groznica, tripanozomiaza kruzi - Šagasova bolest) |
| Nosioci HIV 1/2 | |
| Hepatitis B | |
| Hepatitis C | |
| Sifilis | |
| CJD i druge spongiformne encefalopatije | |
| Prionska oboljenja | |
| Malarija | |
| Hronična toksoplazmoza | |
| Hronične autoimmune bolesti | Hronični ekcem |
| Kronova bolest | |
| Multipla skleroza | |
| Psorijaza | |
| Reumatoidni arthritis | |
| Sarkoidoza | |
| Sistemski lupus | |
| Trombocitopenija | |
| Rizično ponašanje | Visoko rizično seksualno ponašanje |
| Hronični alkoholizam | |
| Narkomanija | |
| Ostalo | Ponovljeni kolapsi pri davanju krvi |
| Primaoci transplantata |
Pri konzumiranju većine lekova, potrebno je da prođe 5 poluživota eliminacije lijeka iz organizma, da bi se lek eliminisao više od 90% iz krvi. Isto toliko vremena je potrebno da prođe od popijenog leka i davanja krvi, ukoliko je moguće iz zdravsatvenih razloga da osoba bude to vrijeme bez leka (na primer antihipertenzivnih lijekova). Detaljne informacije o razlozima za odlaganje davanja krvi se dobijaju od lekara na lekarskom pregledu.